پیشینه و مبانی نظری تعارضات زناشویی

تعارضات زناشویی تعارض عبارت است از عدم توافق و مخالفت دو فرد با يكديگر ، ناسازگاري و نظرات و اهداف و رفتاري كه در جهت مخالفت با ديگري صورت مي‌گيرد و همچنين ستيزه‌اي بين افراد در اثر منافع ناهمسو و اختلاف اهداف و ادراكات مختلف به وجود می آید ( رابينز ، 1998 ، كبيري ، 1384 ). کنش و واکنش دو فرد که قادر نیستند منظورخود را تفهیم نمایند ، تعارض یا تنازع نامیده می ‏ شود ( وایل ، 2004 ). وجود تعارض زناشویی ناشی از واکنش نسبت به تفاوت های فردی است و گاهی اوقات ، آن قدر شدت می یابد که احساس خشم ، خشونت ، کینه ، نفرت ، حسادت و سوء رفتار کلامی و فیزیکی در روابط زوجین حاکم می شود و به شکل حالات تخریب گر و ویران گر بروز می کند ( یونگ و لانگ ، 1998 ). از دیدگاه كاهن  ( 1996 ) و به نقل از ماركمن  ( 1998 ) هرجا عدم توافق ، تفاوت يا ناسازگاري بين همسران وجود داشته باشد تعارض به وجود مي‌آيد . فاورز و السون  ( 1997 ) نيز زوجين متعارض را ناراضي از عادات و شخصيت همسر و داراي مشكل ارتباطي در حوزه‌هاي گوناگون مي‌دانند . از نظر گلاسر  ( 2000 ؛ به نقل از قربانی ، 1384 ) تعارض زناشویی ناشی از ناهماهنگی زن و شوهر در نوع نیازها و روش ارضای آن ، خود محوری ، اختلاف در خواسته ها ، طرحواره های رفتاری و رفتار غیر مسؤولانه نسبت به ارتباطات زناشویی و ازدواج است ( شارف ، 1996 ، گلاسر ، 2000 ، فرحبخش ، 1383 ). در ارتباط بين افراد ، تعارض وقتي بروز مي‌كند كه فرد بين اهداف ، نيازها ، يا اميال شخصي خودش و اهداف ، نيازها و اميال شخصي طرف مقابلش ناهمسازي و ناهمخواني مي‌بيند ( پريوت و روبين  ، 1997 ؛ به نقل از وانگ  ، 2006 ). از دیدگاه سکستون  ( 1996 ؛ قربانی ، 1384 ) تعارض هنگامی رخ می دهد که چیزی ، رضایت را برای شخص فراهم کرده ، در حالی که همان چیز ، برای دیگری محرومیت را به دنبال آورد . رایس  ( 2003 )، دو نوع تعارض در روابط زناشویی مطرح می کند : تعارض سازنده و تعارض مخرب . در تعارض سازنده تمرکز بر حل مسأله بوده و در آن نزدیکی ، احترام مثبت و اعتماد به یکدیگر وجود دارد و هیجان منفی کمتری بین زوجین وجود دارد . در تعارض مخرب زوجین ، " خود " همدیگر را به جای مسأله مورد حمله قرار می دهند . در این تعارض از طریق سرزنش و انتقاد ، هر یک سعی دارند دیگری را تحت نفوذ خود درآورده و اظهار نظرهای بسیار منفی علیه یکدیگر به کار می برند که در این حالت ارتباط درستی بین آن ها برقرار نمی شود . در این نوع ارتباط بحث و مجادله های بیهوده و مخرب ، بی اعتمادی ، بی احترامی ، توهین ، خصومت ، دشمنی